Şikayət hüququndan sui-istifadə haqqında Ali Məhkəmənin Qərarı

Bakı, Azərbaycan – 12 iyun 2024

Azərbaycan Ali Məhkəməsi, şikayət hüququnun sui-istifadəsinə dair məhdudiyyətləri izah edən əhəmiyyətli bir qərar qəbul edib. Bu mühüm qərar, hüquqşünaslar və vətəndaşlar üçün məhkəmə sisteminin bütövlüyünün və effektivliyinin qorunmasının vacibliyini vurğulayır.

İşin İcmalı: Bu iş, bir vətəndaşın şikayəti əsasında istintaq orqanının cinayət işinin başlanmasının rədd edilməsi qərarı ilə bağlıdır. Lakin bu ləğv edilmədən sonra heç bir qərar qəbul edilmədiyindən vətəndaş inzibati məhkəməyə müraciət etmişdir. Lakin, birinci instansiya məhkəməsi iddianı mümkün hesab etməmiş və apellyasiya məhkəməsi bu qərarı qüvvədə saxlamışdır.

Hüquqi Əsaslar: İnzibati İcraat haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunun 3.2, 3.2.1 və 3.2.2-ci maddələrinə əsasən, bu qanun cinayət təqibi ilə bağlı cinayət-prosessual fəaliyyətinə və inzibati xətalara dair işlər üzrə fəaliyyətinə şamil edilmir. Birinci instansiya məhkəməsi qərarını qanunun qeyd edilən müddəaları ilə əsaslandırmışdır.

Apellyasiya və hüquqdan sui-istifadə : İddiaçı sonradan kassasiya şikayəti vermək və dövlət hesabına vəkillə təmin olunmaq üçün apellyasiya məhkəməsinə müraciət etmiş, qərarını qərarın motivinin aydın olmaması ilə əsaslandırmağa çalışmışdır. Bu müraciət rədd edilmişdir, çünki apellyasiya məhkəməsi iddiaçının təkrarlanan və əsassız müraciətlərini şikayət hüququndan sui-istifadə kimi qiymətləndirmişdir.

Ali Məhkəmənin Mövqeyi: Ali Məhkəmənin İnzibati Kollegiyası bu mövqeyi ilə razılaşaraq, şikayət hüququnun sui-istifadə hallarında məhdudlaşdırıla biləcəyini vurğulamışdır. Ali Məhkəmə qərarında müxtəlif sui-istifadə formaları göstərmişdir, o cümlədən, əsassız şikayətlər, açıq-aydın əsassız olan şikayətlər və məqsədlərinə zidd olan şikayətlər. Məhkəmə qeyd etmişdir ki, belə sui-istifadələr məhkəmə sisteminin düzgün işləməsinə mane olur və məhkəmə resurslarını israf edir.

Məhkəmə kollegiyası onu da qeyd etmişdir ki, məhkəmənin iddiaçının şikayət hüququndan sui-istifadə etməsini təsbit etməsi iddiaçının şikayət hüququndan məhrum edilməsi kimi başa düşülməməlidir. Belə ki, onun hər hansı əsaslandırılmış və mümkün sayılan şikayəti olarsa kassasiya icraatı qaydasında mahiyyəti üzrə baxılacaq. Amma iddiaçı şikayət hüququndan suiistifadə etməyə davam edərsə, məhkəmə iddiaçıya qarşı adekvat tədbirlər görə bilər. Məhkəməyə qarşı hörmətsizlik halları qanunda nəzərdə tutulmuş
məsuliyyətlə nəticələnir.

Məhkəmə Sisteminə Təsirləri: Məhkəmənin qərarı məhkəmə sisteminin bütövlüyünü və effektivliyini qorumaq, resursların ədalətli və məntiqli istifadəsini təmin etmək və qarşı tərəfin əsassız narahatlığının qarşısını almaq məqsədi daşıyır. Bu qərar məhkəmə sisteminin ədalətli və effektiv olmasına dair ictimai inamı saxlamaq məqsədilə mühüm bir xatırlatmağa xidmət edir.

Yekun Qərar: Ali Məhkəmənin İnzibati kollegiyasının qərarı ilə kassasiya şikayəti mümkün sayılmamış, şikayətin qəbulundan imtina edilmişdir.

HGNS Counselor Hüquq Firmasında biz ədalət prinsiplərini qorumağa və müştərilərimizin hüquqlarını qanun çərçivəsində təmin etməyə sadiqik. Bu qərar, şikayət hüququnun məsuliyyətini və hüquqi yolların məhkəmə bütövlüyünə uyğun olaraq istifadəsinin vacibliyini xatırlatmaq üçün mühüm bir nümunədir.